تأثیر حذف یارانه حامل‌های انرژی بر هزینه تولید و قیمت تمام‌ شده محصول پنبه (مطالعه موردی استان گلستان)

اهمیت استفاده ازگیاه پنبه درمصارف غذایی، دارویی ‌‌و صنعتی‌ منحصر به فرد می‌باشد و به‌‌دلیل‌ ارزآوری قابل توجه‌ و خاصیت درآمدزایی، اشتغالزایی و برخورداری از مزیت نسبی به‌عنوان یک گیاه استراتژیک و مهم در اقتصاد ملی‌ تلقی می‌شود. از آنجا که سیاست‌های حاکم بر بازرگانی و قیمتگذاری این محصول در دو دهه اخیر نسبت به دیگر محصولات منطقه، بر تولید، سطح زیرکشت و صادرات آن بیشتر تأثیرگذار بوده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین هزینه تولید محصول پنبه، سهم هزینه نهاده‌های کشاورزی و حامل‌های انرژی و قیمت تمام‌شده محصول پنبه، در اثر اجرای سیاست حذف یارانه حامل‌های انرژی، بر محصول استراتژیک پنبه استان گلستان صورت گرفته است. داده‌های موردنیاز به‌صورت مقطعی و از بانک هزینه تولید محصولات کشاورزی و تکمیل 20 پرسشنامه توسط صاحبنظران و کارشناسان با استفاده از رهیافت دلفی گردآوری شد. سپس، هزینه تولید محصول پنبه، هزینه نهاده‌های کشاورزی، و قیمت تمام‌شده محصول پنبه با استفاده از تکنیک حسابداری صنعتی تعدیل‎یافته در قالب سه سناریوی «قبل از اجرای سیاست» (قیمت گازوییل 165 ریالی و برق 20 ریالی)، «حین اجرای سیاست» ( شرایط فعلی با قیمت گازوییل 1500، 3500 ریالی و برق 140 ریالی) و «پس از اجرای سیاست» (قیمت تمام‌شده حامل‌های انرژی، قیمت گازوییل 7900 ریالی و برق 550 ریالی) تعدیل یارانه محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که هزینه تولید محصول پنبه در اثر افزایش قیمت گازوییل در حین اجرای سیاست (1 و 2 ) و پس از اجرای سیاست به‌ترتیب 5، 12 و 23 درصد و افزایش قیمت برق، هزینه تولید محصول پنبه درحین اجرای سیاست 42 درصد و بعد از اجرای سیاست به 185 درصد افزایش می‌یابد. لذا در اثر اجرای سیاست قیمت تمام‌شده محصول پنبه از 7130 به رقم 8190 ریال (حذف کامل یارانه گازوییل) و 13200 ریال (حذف کامل یارانه برق) افزایش نشان داد. بنابراین پیشنهاد می‌شود حذف یارانه‌ها تدریجی و بااحتیاط انجام شود.